Close

Yn 2024, mae Sefydliad Cenedlaethol Brenhinol y Badau Achub, neu’r RNLI, yn dathlu 200 mlynedd ers ei sefydlu. Eleni, mae’r Bathdy Brenhinol wedi dylunio a rhyddhau darn 50p arbennig i goffau a dathlu’r achlysur. p>

RNLI comm coin_rev.jpg

Hanner can ceiniog coffâd yr RNLI © Y Bathdy Brenhinol

Ers ei sefydlu ym 1824, mae’r RNLI wedi achub dros 144,000 o bobl. Mae’r RNLI yn cynnwys pobl ymroddgar sy’n gweithio gyda’i gilydd i wneud y dyfroedd o gwmpas y Deyrnas Unedig ac Iwerddon yn fwy diogel, wrth helpu pobl, gartref a thramor, i achub bywydau. Gyda chefnogaeth staff sy’n arbenigwyr yn eu maes, mae’r mwyafrif o bobl yr RNLI yn wirfoddolwyr - sef pobl gyffredin sy’n gwneud pethau rhyfeddol. Maent yn lansio badau achub ac yn aelodau o’u criwiau, yn rhedeg siopau ac yn codi arian.

RNLI boat and helicopter crew at sea

Criw cwch a hofrennydd yr RNLI ar y môr

Ers 2021, bu’r RNLI yn rhedeg dros 240 o batrolau ag achubwyr bywydau ar hyd a lled traethau’r DU ac Ynysoedd y Sianel. Mae ei achubwyr bywydau yn achub unigolion o’r dŵr, yn rhoi cymorth cyntaf ac yn siarad â’r cyhoedd, gan eu haddysgu am ddiogelwch yn y dŵr, i geisio atal pobl rhag cael i drafferthion.

Mae dewrder y miloedd o wirfoddolwyr ymroddedig yn helpu’r RNLI i redeg gwasanaeth achub bywydau 24 awr ar gyfer y DU ac Iwerddon. Bydd gwirfoddolwyr yr RNLI yn treulio eu hamser hefyd yn addysgu eu cymunedau lleol, yn helpu pobl i ddeall sut i gadw eu hunain yn ddiogel yn y dŵr.

RNLI lifeguard team. Credit Gary Perkin.jpg

Tîm achubwyr bywyd yr RNLI © Gary Perkin. Shutterstock.com

Fe adeiladwyd y bad achub cyntaf 238 o flynyddoedd yn ôl ym 1785, gan saer cerbydau o Lundain o’r enw Lionel Lukin. Gofynnwyd iddo droi cwch pysgota’n fad achub i helpu i gadw pobl yn ddiogel yn y dŵr yng Nghastell Bamburgh yng Ngogledd Ddwyrain Lloegr. Y bad achub hwn oedd y cwch ‘ansuddadwy’ cyntaf yn y byd.

Bu’r RNLI yn chwarae ei ran yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Byddai’r elusen yn tynnu cychod llawn gwybodaeth dra chyfrinachol, gan eu helpu i snecian ar draws y moroedd, a byddent hyd yn oed yn tynnu cychod a oedd yn cludo bomiau. Byddai rhaid i’r badau achub ganfod eu ffordd trwy feysydd ffrwydron (mannau a chanddynt fomiau nofiol), byddent yn codi peilotiaid o awyrennau a oedd wedi cwympo, ynghyd â chludo milwyr clwyfedig yn ôl i’r lan, a danfon bwyd i bentrefi anghysbell.

Below you can see some more images of some RNLI crews through history.

 

Abersoch. ON335 Oldham. 1890s.jpg

Abersoch. ON335 Oldham. 1890s. © RNLI

Fraserburgh. Crew of Watson motor ON 908 Duchess of Kent. Sou'westers, oilskins and kapok lifejackets. 1958.jpg

Fraserburgh. Criw modur Watson AR 908 Duges Caint. Hetiau glaw, cotiau oel a siacedi achub capoc. 1958 © RNLI

Humber. 1908.jpg

Humber. 1908 © RNLI

RNLI Archive - Jas Staken, John Stephenson, Matthew Stanton Boulmer 1936.jpg

Jas Staken, John Stephenson, Matthew Stanton Boulmer 1936 © RNLI

Women launchers at Hauxley, Northumberland.jpg

Lanswyr benywaidd yn Hauxley, Northumberland © RNLI

Brooke, Isle of Wight - horses.jpg

Brooke, Ynys Wyth © RNLI

 

Suggested links

Boats through the ages

Learn about Grace Darling

History of the RNLI

back to top